Blóðkollur (Sanguisorba officinalis)

Útbreiðsla

Vex villt upp til heiða á Suðvesturlandi, annars aðeins sem slæðingur í þéttbýli (Hörður Kristinsson 1998).

Almennt

Ættkvíslarheitið Sanguisorba er dregið af latnesku orðunum sanguis sem þýðir blóð og sorbere sem þýðir að drekka í sig (Lid og Lid 2005). Nafnið blóðdrekkur var notað á þessa tegund á fyrri hluta 19. aldar en nú hefur nafnið blóðkollur nær alveg tekið yfir en það er líklega frá Stefáni Stefánssyni grasafræðingi komið (Jóhann Pálsson 1999). Tegundarheitið officinalis er vísun í að jurtin hafi lækningamátt (Lid og Lid 2005).

Nytjar

Blóðkollur hefur verið mikið notaður til lækninga í gegnum aldirnar en eins hafa blöð og sprotar verið nýttir til matar. Hann þykir gefa góða raun gegn bólgum og særindum, sérstaklega í meltingarvegi, munni og legggöngum. Hann er barkandi og gott er að leggja hann á sár til að stöðva blæðingar og blóðkollsduft er gott að sjúga upp í nefið til að stöðva blóðnasir (Arnbjörg Linda Jóhannsdóttir 1998).

Líffræði

Blóðkollur inniheldur m.a. barksýrur, ilmolíur, flavona og C-vítamín (Arnbjörg Linda Jóhannsdóttir 1998).

Vistgerðir

Grónar brekkur í giljum og utan í börðum (Hörður Kristinsson 1998).

Lýsing

Meðalhá planta (15–50 sm) með stakfjöðruðum blöðum og rauðum blómkolli. Blómgast í júlí.

Blað

Plönturnar standa vel aðgreindar og eru aldrei mjög miklar að umfangi (Jóhann Pálsson 1999). Stöngullinn gáróttur, blöðin stakfjöðruð, oft með þrem til sex smáblaðpörum, smáblöðin hárlaus, ljósblágræn á neðra borði (Hörður Kristinsson 1998), dökkgræn ofan (Jóhann Pálsson 1999), grófsagtennt, snubbótt í endann, stuttstilkuð með hjartalaga grunni (Hörður Kristinsson 1998).

Blóm

Blómin standa mörg saman í þéttum hnappi, 1–3 sm löngum og 1 sm breiðum á stöngulendanum, yfirsætin. Krónublöðin dumbrauð, oddbaugótt, 3–4 mm löng. Bikarblöðin ljósbrún. Fræflar fjórir. Ein fræva með bognum stíl (Hörður Kristinsson 1998).

Greining

Kann að minna á höskoll en auðvelt er að greina tegundirnar í sundur á blöðunum. Smáblöð á jarðstöngli blóðkollsins eru á 4–10 mm löngum stilk en aðeins á 1–4 mm löngum stilk á höskolli, auk þess eru þessi smáblöð blóðkollsins lítið eitt hjartalaga en svo gott sem þver á höskolli. Að auki er litur blaðanna og vaxtarform tegundanna nokkuð ólíkt.

Útbreiðslukort

Myndir

Höfundur

Hörður Kristinsson 2007

Grónar brekkur í giljum og utan í börðum (Hörður Kristinsson 1998).

Biota

Tegund (Species)
Blóðkollur (Sanguisorba officinalis)