Jarðygla (Diarsia mendica)

Útbreiðsla

Evrópa frá nyrstu héruðum suður til N-Spánar, N-Ítalíu og Balkanskaga, Færeyjar; austur um N- og M-Asíu; Síbería, Armenía, Íran.

Ísland: Mjög algeng á láglendi um land allt sjaldgæf á miðhálendinu; Þjórsárver, Vesturöræfi.

Lífshættir

Jarðygla finnst í flestum gerðum gróskumikils þurrlendis, valllendi og blómlendi, móum og kjarrlendi. Lirfurnar nærast á fjölda plöntutegunda, blómplantna, runnum og lauftrjám, jafnvel lerki og öðrum barrtrjám. Flugtími jarðyglu er langur. Fyrstu yglurnar fara að sjást viku af júní, flugtíminn er í hámarki mestallan júlí og stöku jarðyglur sjást allt fram í miðjan september. Lirfurnar vaxa upp frá júlí og fram á haust, leggjast í dvala og ljúka vextinum að vetri liðnum.

Almennt

Ekki er fjarri lagi að telja jarðyglu algengustu ygluna hérlendis. Hún er sú tegund sem kemur í fiðrildagildrur í afgerandi mestum fjölda. Jarðygla hefur verið staðin að því að valda skaða á gróðri. Má þar sem dæmi nefna skaða sem hún olli á náttúrulegum lyng- og runnagróðri í Suður-Þingeyjarsýslu 1975 og meiriháttar skemmdir á rússalerki (Larix sibirica) í plantekrum á Fljótsdalshéraði 1996 og 1997.

Jarðygla er auðþekkt á hlýjum, rauðbrúnum lit sínum. Liturinn er nokkuð mismunandi eftir einstaklingum en hver og ein jarðygla er einsleit, rauðbrún, ljósrauðbrún, dökkrauðbrún, með greinilegum hring- og nýrnablettum á framvæng. Lirfan er auðþekkt og minnir litmynstur á baki hennar einna helst á afturdekk dráttarvélar.

Útbreiðslukort

Myndir

Höfundur

Erling Ólafsson 30. júní 2010, 12. mars 2013.