Tröllastakkur (Pedicularis flammea)

Útbreiðsla

Almennt

Áður fyrr var tröllastakkur gjarna nefndur lúsajurt og er það víða gert þar sem tegundir af þessari ættkvísl vaxa (Ágúst H. Bjarnason 1994) en ættkvíslarheitið Pedicularis er dregið af latneska orðinu pediculus sem þýðir lús (Hörður Kristinsson 1998). Margir trúðu því að húsdýr yrðu lúsug af að éta þessa jurt en sumir hafa skýrt þetta á þann hátt að ef land hefur mikið af tröllastakki sé það svo lélegt til beitar að skepnur þrífist illa og sé því hættara við lús. Einnig hefur seyði úr plöntunni verið notað til að losa húsdýr við lús en í plöntunni er eitur sem óværuna drepur (Ágúst H. Bjarnason 1994).

Vistgerðir

Lýsing

Lágvaxin planta (5–18 sm) með dökkum, fjaðurskiptum blöðum og mörgum gulum blómum í aflöngum klasa. Blómgast í júní.

Stöngullinn strendur eða gáróttur, dökkur, rauður eða blámengaður. Blöðin í stofnhvirfingu, aflöng, stilkuð, oftast meir eða minna fjólubláleit, fjaðurskipt, bleðlarnir tenntir (Hörður Kristinsson 1998).

Blómin eru 12–15 mm á lengd, í klasa á stöngulendanum. Krónan samblaða, einsamhverf, pípulaga, bogin í endann með dökkfjólubláum, hliðflötum hjálmi sem beygir sig yfir blómið en gulri þrískiptri neðrivör með kringlóttum flipum. Bikarinn 6–9 mm á lengd, fimmtenntur, klofinn stutt niður með tenntum flipum, grænn með dökkfjólubláum línum eða blettum. Fræflar fjórir, frævan með einum rauðum stíl (Hörður Kristinsson 1998).

Útbreiðslukort

Höfundur

Hörður Kristinsson 2007