Bóluþangsfjörur
F1.32
EUNIS-flokkun
A1.21 Barnacles and fucoids on moderately exposed shores.
Bóluþangsfjara á Ströndum. – Fucus vesiculosus on moderately exposed shore in the Westfjords.
Gróskumikil bóluþangsfjara á Snæfellsnesi. – A wide stretch of Fucus vesiculosus on moderately exposed shore at Snæfellsnes peninsula.
Lýsing
Þangfjörur þar sem bóluþang er ríkjandi með yfir 30% þekju. Oft er mikið um skúfþang en klóþang er yfirleitt ekki til staðar. Bóluþang er tiltölulega skammær en hraðvaxta tegund sem þolir brim og smá hreyfingu á fjörubeðinum, betur en klóþang. Það er fljótt að dreifa sér við heppileg skilyrði, en þar sem undirlag er stöðugt og skjólsælt er fyrir brimi, getur bóluþangið hörfað undan klóþangi (Agnar Ingólfsson 1990). Bóluþangsfjörur finnast því einkum þar sem nokkuð brim er og oft þar sem undirlagið samanstendur af lausu grjóti sem öldurótið nær að hreyfa aðeins við. Þá þolir bóluþangið ferskvatn betur en aðrar þangtegundir þó seltan sé að jafnaði há. Tegundafjölbreytni er minni í bóluþangsfjörum en í klóþangsfjörum. Þó eru margar tegundir dýra og þörunga algengar í báðum gerðum (Agnar Ingólfsson 2006).
Fjörubeður
Hnullungar, steinvölur.
Fuglar
Töluvert af fuglum í ætisleit, einkum æðarfugl, sendlingur, stelkur, tildra og rauðbrystingur.
Líkar vistgerðir
Klóþangsfjörur, þangklungur, grýttur sandleir, skúfþangsfjörur, sagþangsfjörur.
Útbreiðsla
Allt í kringum landið nema við sanda suðurstrandarinnar og á mjög brimasömum svæðum. Bóluþangsfjörur eru algengastar á Norðvestur-, Norður- og Austurlandi.
Verndargildi
Mjög hátt.
Þekkt útbreiðsla bóluþangsfjara er meiri en 1% (9 km2) af fjörum landsins og yfir 3% af öllum þangfjörum. – Moderately exposed shores, dominated by Fucus vesiculosus, cover more than 1% (9 km2) of the seashore and over 3% of all low/moderate energy littoral rock shores combined.
| Áberandi gróður – Conspicuous vegetation | Áberandi dýr – Conspicuous animals | ||
|---|---|---|---|
| Klapparþang | Fucus spiralis | Doppur | Littorina spp. |
| Bóluþang | Fucus vesiculosus | Baugasnotra | Onoba aculeus |
| Skúfþang | Fucus distichus | Mærudoppa | Skeneopsis planorbis |
| Fjörugrös | Chondrus crispus | Hrúðurkarl | Semibalanus balanoides |
| Kólgugrös | Devaleraea ramentacea | Kræklingur | Mytilus edulis |
| Sjóarkræða | Mastocarpus stellatus | Mæruskel | Turtonia minuta |
| Söl | Palmaria palmata | Nákuðungur | Nucella lapillus |
| Steinskúfur | Cladophora rupestris | Fjöruflær | Gammarus spp. |
| Hrossaþari | Laminaria digitata | Þanglýs | Idotea spp. |
| Fjörulýs | Jaera spp. | ||
Selta og brimasemi í fjöruvistgerðum var metin á kvarða sem byggist á:
a) brimasemi í vistgerðum, skipt í fjögur gildisbil (REI); lítil (0,0001–8.000), nokkur (8.000–32.000), talsverð (32.000–128.000) og mikil (>128.000).
b) selta í vistgerðum, skipt í þrjú gildisbil, metið út frá staðháttum og heimildum; há (35–33 S), miðlungs (~33–20 S) og lág (~20–10 S).
Salinity and exposure in each shore type was estimated based on:
a) exposure, divided into four intervals of calculated REI index; small (0.0001–8,000), significant (8,000–32,000), considerable (32,000–128,000) and high (>128,000).
b) salinity range, divided into three intervals, estimated from geograhic proximity to fresh water and some available local measurements of salinity; high (35–33 S), medium (~33–20 S) og low (~20–10 S).
Heimildir
Agnar Ingólfsson 1990. Íslenskar fjörur. Bjallan. Reykjavík.
Agnar Ingólfsson 2006. The intertidal seashore of Iceland and its animal communities. The Zoology of Iceland, Vol I, part 7. Levin & Munksgaard, Ejnar Munksgaard, Kaupmannahöfn; Reykjavík, 85 bls.