Kransþörungavötn á hálendi
Kransþörungavötn á hálendi
V1.4
EUNIS-flokkun
Mjúkbotn – profundal: C1.142 Nitella carpets; fjörubelti – littoral zone: C3.64 Exposed unvegetated freshwater lake sands and shingles.
Kransþörungavötn á hálendi

Í Miðheiðarvatni á Tröllatunguheiði fundust miklar breiður af kransþörungum (Nitella sp.). – A lake in the Westfjords, where stoneworts (Nitella sp.) covered large areas of the lake bottom.

Kransþörungurinn tjarnanál á hrífu í vettvangskönnun í Skálavatni í Veiðivötnum. – Nitella opaca in a lake in the central highlands, southern Iceland.
Lýsing
Tiltölulega djúp vötn til fjalla og gróðurþekja á vatnasviði er frekar lítil. Strandlengjan er gjarnan grýtt og getur vatnsstaða verið breytileg.
Vatnagróður
Þekja vatnagróðurs á setbotni er yfirleitt nokkur, en tegundirnar eru frekar fáar. Kransþörungar koma fyrir í öllum vötnum vistgerðarinnar og mynda þeir þéttar breiður á botni vatnanna allt niður á 24 m dýpi. Einkennistegundirnar eru kransþörungarnir tjarnanál og vatnanál. Einnig eru síkjamari, lónasóley og ármosi algeng.
Botngerð
Grýtt eða malarkennt fjörubelti er meðfram bökkum. Fyrir utan fjörubeltið tekur við mjúkt botnset sem oft er sandborið.
Efnafræðilegir þættir
Vötnin eru flest næringarefnasnauð m.t.t. fosfórs (P), niturs (N) og blaðgrænu, en á því geta verið undantekningar.
Miðlunargerð vatnasviðs
Yfirleitt snjómiðlun (4200), engin miðlun (4300) og setmiðlun (3300), einnig á hriplekum svæðum (2100).
Fuglar
Lítið og fábreytt fuglalíf, einna helst himbrimi (Gavia immer).
Útbreiðsla
Finnst á hálendi í öllum landshlutum, í að meðaltali um 350 m h.y.s. Er einkum á Veiðivatnasvæðinu, Vestfjörðum og norðan Vatnajökuls.
Verndargildi
Miðlungs. Vistgerðin er á lista Bernarsamningsins frá 2014 yfir vistgerðir sem þarfnast verndar.

Útbreiðsla kransþörungavatna á hálendi. Flatarmál er um 221 km2, sem er um 12% af heildarflatarmáli stöðuvatna. – Lakes with Nitella carpets are mostly located in highland areas and are in most parts of Iceland. Their total area is estimated 221 km2 (12% of Icelandic lakes).
Algengustu tegundir gróðurs – Most common vegetation species | % | |
---|---|---|
Lónasóley | Batrachium eradicatum | 67 |
Síkjamari | Myriophyllum alterniflorum | 67 |
Ármosi | Fontinalis antipyretica | 67 |
Flagasóley | Ranunculus reptans | 33 |
Síkjabrúða | Callitriche hamulata | 33 |
Tjarnanál | Nitella opaca | 33 |
Vatnanál | Nitella flexilis | 33 |
Fjallanál | Tolypella canadensis | 33 |
Lindakló | Sarmentypnum exannulatum | 33 |
Fjallnykra | Potamogeton alpinus | 17 |

Fjöldi æðplantna, mosa og kransþörunga sem fundust í vistgerðinni. Súlur sýna spönn allra vistgerða og svarta þverstrikið sýnir fjölda tegunda innan vistgerðarinnar samanborið við spönnina. Talan sem er í sviga efst í hægra horninu táknar fjölda vatna innan vistgerðarinnar. – Species richness of vascular plants, bryophytes and Charales, n within brackets; bars indicate range for all habitat types.

Meðaldýpi; meðalþekja vatnagróðurs; sýrustig (pH); rafleiðni (ávallt leiðrétt fyrir 25°C); fosfór (P); nitur (N) og blaðgræna í vistgerðinni. Súlur sýna meðaltal ± staðalfrávik (lóðrétt strik), einnig spönn viðkomandi breytu fyrir allar vistgerðir og því hægt að bera saman vistgerðina við heildarspönn allra vistgerða. – Average depth (m), average vegetation cover (%), pH, specific conductivity (μS/cm), Total-P (mg/l), Total-N (mg/l) and chlorophyll a (μg/l) shown with lines and numbers ± standard deviation, n within brackets. Bar indicates range for all habitat types.