Strandvötn
Strandvötn
V1.8
EUNIS-flokkun
Nýr flokkur, tillaga. C1.A Icelandic coastal lakes; fjörubelti – littoral zone: C3.2 Water-fringing reedbeds and tall helophytes other than canes.
Lýsing
Agnar Ingólfsson (1990) lýsir strandvötnum svo: „Strandvötn eru lón, sem alla jafnan hafa ekki afrennsli til sjávar, eða hafa ós til sjávar sem liggur svo hátt, að sjór fellur ekki inn í þau nema við óvenjulegar aðstæður (t.d. við óvenju hátt flóð með álandsvindi). Í allmörgum tilvikum eru lón þessi tilbúin af mönnum, og hefur sennilega oftast verið um leirulón að ræða áður en ós þeirra var stíflaður.“ Yfirborðsselta er lág (<10 S) eða engin. Í dýpstu vötnunum mælist selta hærri við botn en yfirborð og eru vötnin lagskipt með tilliti til seltu. Strandvötn skilja sig frá öðrum íslenskum stöðuvötnum að því leyti að í þeim geta lifað marflær og þyrildýr sem þekkt eru úr sjó og ísöltu vatni. Strandvötnum svipar nokkuð til flatlendisvatna.
Vatnagróður
Lítt þekktur á landsvísu. Eftirfarandi tegundir hafa fundist: síkjamari, þráðnykra, kransþörungar, fjallnykra, langnykra, álftalaukur og lófótur.
Botngerð
Lítt þekkt á landsvísu. Möl og sandur einkenna fjörubeltið og botnsetið er ýmist gljúpt eða sendið.
Efnafræðilegir þættir
Lítt þekktir á landsvísu. Strandvötn eru næringarefnasnauð m.t.t. fosfórs (P) og niturs (N), en þar sem fuglalíf er mikið getur styrkur niturs verið hærri. Rafleiðni er háð seltu og hefur mælst á bilinu 112 µS/cm til 17,5 mS/cm.
Miðlunargerð vatnasviðs
Vötnin koma fyrir á öllum miðlunargerðum, að votlendismiðlun á hálendi (3100) undanskilinni.
Fuglar
Víða mjög mikið fuglalíf; oft æðarvarp (Somateria mollissima), endur í varpi og fjaðrafelli, álftir (Cygnus cygnus) og grágæsir (Anser anser) í fjaðrafelli og himbrimi (Gavia immer) og lómur (G. stellata) í varpi.
Útbreiðsla
Finnst við ströndina í flestum landshlutum, einkum á Norðurlandi, Reykjanesskaga og Snæfellsnesi.
Verndargildi
Hátt.
Algengustu tegundir gróðurs – Most common vegetation species | |
---|---|
Síkjamari | Myriophyllum alterniflorum |
Þráðnykra | Stuckenia filiformis |
Fjallnykra | Potamogeton alpinus |
Langnykra | Potamogeton praelongus |
Álftalaukur | Isoetes echinospora |
Lófótur | Hippuris vulgaris |
Ógr. kansþörungar | Nitella spp. |