Tegundarík kransþörungavötn

V1.3 Tegundarík kransþörungavötn

EUNIS-flokkun: Nýr flokkur, tillaga. C1.18 Species rich Charales lakes; fjörubelti – littoral zone: C3.64 Exposed unvegetated freshwater lake sands and shingles.

Tegundarík kransþörungavötn
Haukadalsvatn í Haukadal. Þar fundust meðal annars síkjamari, grasnykra, þráðnykra, lónasóley og kransþörungarnir tjarnanál og vatnanál. – A species rich Charales lake in western Iceland with vascular plants, Myriophyllum alterniflorum, Potamogeton gramineus, Stuckenia filiformis, Batrachium eradicatum, and stoneworts; Nitella species. – Ljósm. Náttúrufræðistofa Kópavogs
Tegundarík kransþörungavötn
Akkeri hlaðið kransþörungnum vatnanál í Vatnshlíðarvatni við Vatnsskarð. – Anchor with Nitella flexilis in a lake in norhern Iceland. – Ljósm. Náttúrufræðistofa Kópavogs

Lýsing

Fjölbreyttur hópur vatna á nokkuð grónu vatnasviði. Brattar hlíðar liggja að mörgum vatnanna. Strandlengjan er iðulega gróðurlítil og grýtt og vatnsstaða getur verið sveiflukennd.

Vatnagróður

Gróðurþekja á setbotni er nokkur og allmargar tegundir koma fyrir í vötnunum. Í djúpum vötnum nær gróður niður á u.þ.b. 20 m dýpi, þar fyrir neðan er botninn gróðurlaus. Algengustu tegundirnar í vistgerðinni eru síkjamari, flagasóley, lónasóley og þráðnykra, ásamt kransþörungum.

Botngerð

Grýtt eða malarkennt fjörubelti er meðfram bökkum, breidd þess er misjafnlega mikil. Fyrir utan fjörubeltið tekur við mjúkur setbotn þar sem vatnagróður festir rætur.

Efnafræðilegir þættir

Vötnin eru alla jafna næringarefnasnauð m.t.t. fosfórs (P), niturs (N) og blaðgrænu, en á því geta verið undantekningar.

Miðlunargerð vatnasviðs

Vötnin koma fyrir í öllum miðlunargerðum, að mýravötnum á láglendi (3500) undanskildum.

Fuglar

Yfirleitt lítið og fábreytt fuglalíf, einna helst toppönd (Mergus serrator), álft (Cygnus cygnus) og himbrimi (Gavia immer).

Útbreiðsla

Finnst á láglendi og hálendi, í að meðaltali um 250 m h.y.s., helst á Vestur-, Norðvestur- og Norðausturlandi. Vistgerðina er síst að finna á Vestfjörðum, Suðausturlandi og Suðurlandi.

Verndargildi

Hátt. Vistgerðin er á lista Bernarsamningsins frá 2014 yfir vistgerðir sem þarfnast verndar.

Útbreiðslukort tegundarík kransþörungavötn
Útbreiðsla tegundaríkra kransþörungavatna. Flatarmál er um 413 km2, sem er um 22% af heildarflatarmáli stöðuvatna. – Species rich Charales lakes are scattered widely in most parts of Iceland, both in lowland and highland areas. Their total area is estimated 413 km2 (22% of Icelandic lakes).
Algengustu tegundir gróðurs – Most common vegetation species %
Síkjamari Myriophyllum alterniflorum 89
Flagasóley Ranunculus reptans 68
Lónasóley Batrachium eradicatum 68
Þráðnykra Stuckenia filiformis 68
Tjarnanál Nitella opaca 58
Skriðlíngresi Agrostis stolonifera 47
Grasnykra Potamogeton gramineus 37
Ármosi Fontinalis antipyretica 37
Ógr. mosar Bryophyta 32
Síkjabrúða Callitriche hamulata 26

 

Mælingar í ferskvatnsvistgerðum, tegundarík kransþörungavötn
Fjöldi æðplantna, mosa og kransþörunga sem fundust í vistgerðinni. Súlur sýna spönn allra vistgerða og svarta þverstrikið sýnir fjölda tegunda innan vistgerðarinnar samanborið við spönnina. Talan sem er í sviga efst í hægra horninu táknar fjölda vatna innan vistgerðarinnar. – Species richness of vascular plants, bryophytes and Charales, n within brackets; bars indicate range for all habitat types.
Mælingar í ferskvatnsvistgerðum, tegundarík kransþörungavötn
Meðaldýpi; meðalþekja vatnagróðurs; sýrustig (pH); rafleiðni (ávallt leiðrétt fyrir 25°C); fosfór (P); nitur (N) og blaðgræna í vistgerðinni. Súlur sýna meðaltal ± staðalfrávik (lóðrétt strik), einnig spönn viðkomandi breytu fyrir allar vistgerðir og því hægt að bera saman vistgerðina við heildarspönn allra vistgerða. – Average depth (m), average vegetation cover (%), pH, specific conductivity (μS/cm), Total-P (mg/l), Total-N (mg/l) and chlorophyll a (μg/l) shown with lines and numbers ± standard deviation, n within brackets. Bar indicates range for all habitat types.

Opna í kortasjá