Hrafn (Corvus corax)

Útbreiðsla

Hrafninn er mjög útbreiddur á norðurhveli jarðar og verpur allt frá Mið-Ameríku og N-Afríku í suðri norður á túndrur heimskautalandanna. Er alger staðfugl hér á landi en ungfuglar flakka víða um land (Kristinn Haukur Skarphéðinsson o.fl. 1990).

Stofnfjöldi

Hrafninn er algengur og áberandi víða um land og var stofninn metinn 2.000 pör kringum 1985 (Kristinn Haukur Skarphéðinsson o.fl. 1992). Hröfnum hefur fækkað á á NA-landi (María Harðardóttir og Ólafur K. Nielsen 1999), sums staðar við Breiðafjörð og á Reykjanesskaga (Náttúrufræðistofnun, óbirt gögn).

Válistaflokkun

VU (í nokkurri hættu)

Forsendur flokkunar

Kynslóðalengd (IUCN): 7,9 árTímabil sem mat miðast við (3 kynslóðir): 1993–2017; 1990–2014

Hröfnum hefur fækkað víða sem varpfuglum á undanförnum áratugum, m.a. í Þingeyjarsýslum þar sem varpstofninn hefur minnkað stöðugt frá því um 1980 (María Harðardóttir og Ólafur K. Nielsen 1999). Dregið hefur lítillega úr fækkuninni á síðari árum en hún nam engu að síður um 20% á viðmiðunarárunum 1993–2017 eða 0,93% á ári (Ólafur K. Nielsen, óbirt). Sömu sögu er að segja af Reykjanesskaga en þar nam fækkun óðala í ábúð um 70% frá 1987 til 2014 sem samsvarar 66% fækkun á viðmiðunarárunum 1990–2014 eða 4,46% á ári (Náttúrufræðistofnun Íslands, óbirt gögn). Vetrarvístölur sýna samfellda fækkun frá því um 1960 og fram yfir 1990 (um 50%) en 25% aukningu til 2014 (sjá graf). Þar sem válistamat miðast yfirleitt við varpstofn fugla er hrafninn flokkaður sem tegund í hættu (VU, C1), enda fjöldi kynþroska fugla innan við 10.000 og fækkun í varpstofni yfir 10% á viðmiðunartímabilinu.

Viðmið IUCN: C1; (A2abc)

C. Stofn talinn minni en 10.000 kynþroska einstaklingar og 1. Stofn er talinn hafa minnkað samfellt um að minnsta kosti 10% á síðustu 10 árum eða þremur kynslóðum, hvort heldur spannar lengri tíma (í allt að 100 ár í framtíðinni).

A2. Fækkun í stofni ≥30% á síðustu 10 árum eða síðustu þremur kynslóðum, hvort sem er lengra, þar sem fækkunin eða orsakir hennar hafa ekki stöðvast EÐA eru óþekktar EÐA eru óafturkræfar; byggt á athugun, mati, ályktun eða grun samkvæmt eftirtöldum atriðum:(a) beinni athugun,(b) stofnvísitölu sem hæfir tegundinni,(c) samdrætti á dvalar- eða varpsvæði, útbreiðslusvæði og/eða hnignun búsvæðis.

Hættuflokkar Alþjóðanáttúruverndarsamtakanna (IUCN)

Viðmið IUCN um mat á válista (pdf)

Eldri válistar

Válisti 2000: Hrafn var flokkaður sem tegund í nokkurri hættu (VU).

Verndun

Hrafn er friðaður samkvæmt lögum nr. 64/1994 um vernd, friðun og veiðar á villtum fuglum og villtum spendýrum.

Samkvæmt reglugerð 456/1994 er heimilt er að veiða hrafn allt árið.

Válisti

Mikilvæg svæði verða ekki skilgreind fyrir hrafn hér á landi.

IBA viðmið – IBA criteria:

Engin/none

Myndir

Höfundur

Kristinn Haukur Skarphéðinsson maí 2017, júní 2018, október 2018