Gróðurlítil hálendisvötn

V1.5 Gróðurlítil hálendisvötn

EUNIS-flokkun: Nýr flokkur, tillaga. C1.19 Iceland­ic sparsely vegetated highland lakes; fjörubelti – littoral zone: C3.64 Exposed unvegetated freshwater lake sands and shingles.

Gróðurlítil hálendisvötn
Stóra-Eyjavatn á Glámu, Vestfjörðum. Þar fundust aðeins mosarnir ármosi og lindakló. Enn eru snjóskaflar við vatnsbakkana í lok sumars. – Sparsely vegetated highland lake in the Westfjord highlands with only Fontinalis antipyretica and Sarmentypnum exannulatum. Patches of snow can be seen around the lake, even in late summer. – Ljósm. Náttúrufræðistofa Kópavogs
Gróðurlítil hálendisvötn
Hálendisvatn á Fjarðarheiði. Í vatninu fundust aðeins mosarnir nepjulúði og lindakló auk kransþörunga (Nitella sp.). – Sparsely vegetated highland lake in eastern Iceland, with only Hygrohypnum polare, Sarmentypnum exannulatum and Nitella species. – Ljósm. Náttúrufræðistofa Kópavogs

Lýsing

Hálendisvötn á hrjóstrugu og gróðursnauðu vatnasviði. Strandlengja er grýtt og gróðurlítil. Vatnsstaða getur verið breytileg og er háð grunnvatnsstöðu, úrkomu og leysingum. Vötnin leggur iðulega og ísa leysir seint, oft eru snjóskaflar við vatnsbakka í sumarlok.

Vatnagróður

Gróðurþekja á setbotni er lítil og tegundir fáar. Einkennis­tegundir eru kransþörungarnir tjarnanál og vatnanál, einnig eru mosar algengir. Æðplöntur eru afar sjaldséðar, þar á meðal síkjamari (Myriophyllum alterniflorum) og þráðnykra (Stuckenia filiformis), sem eru mjög algengar í íslenskum vötnum.

Botngerð

Grýtt eða malarkennt fjörubelti er meðfram bökkum. Fyrir utan fjörubeltið tekur við sendinn eða þéttur fínkornóttur botn.

Efnafræðilegir þættir

Afar næringarefnasnauð vötn m.t.t. fosfórs (P), niturs (N) og blaðgrænu. Rafleiðni og sýrustig (pH) mælist mjög lágt og með því lægsta sem mælist í stöðuvötnum á Íslandi.

Miðlunargerð vatnasviðs

Aðallega snjómiðlun (4200) og setmiðlun (3300), ­einnig á lekum svæðum (2100 og 2200).

Fuglar

Mjög lítið fuglalíf.

Útbreiðsla

Finnst eingöngu á hálendi, í að meðaltali um 550 m h.y.s.

Verndargildi

Lágt.

Útbreiðslukort gróðurlítil hálendisvötn
Útbreiðsla gróðurlítilla hálendisvatna. Flatarmál er um 271 km2, sem er um 15% af heildarflatarmáli stöðuvatna. – Sparcely vegetated highland lakes are only located in highland areas and are most common in the Westfjords and central Iceland. Their total area is estimated 271 km2 (15% of Icelandic lakes).
Algengustu tegundir gróðurs – Most common vegetation species %
Vatna-/tjarnanál Nitella flexilis/opaca 63
Lindakló Sarmentypnum exannulatum 63
Ármosi Fontinalis antipyretica 25
Lækjalúði Hygrohypnum ochraceum 25
Ógr. leppmosi Scapania sp. 25
Skriðlíngresi Agrostis stolonifera 13
Vorbrúða Callitriche palustris 13
Tjarnanál Nitella opaca 13
Almosi Blindia acuta 13
Dýjahnappur Philonotis fontana 13

 

Mælingar í ferskvatnsvistgerðum, gróðurlítil hálendisvötn
Fjöldi æðplantna, mosa og kransþörunga sem fundust í vistgerðinni. Súlur sýna spönn allra vistgerða og svarta þverstrikið sýnir fjölda tegunda innan vistgerðarinnar samanborið við spönnina. Talan sem er í sviga efst í hægra horninu táknar fjölda vatna innan vistgerðarinnar. – Species richness of vascular plants, bryophytes and Charales, n within brackets; bars indicate range for all habitat types.
Mælingar í ferskvatnsvistgerðum, gróðurlítil hálendisvötn
Meðaldýpi; meðalþekja vatnagróðurs; sýrustig (pH); rafleiðni (ávallt leiðrétt fyrir 25°C); fosfór (P); nitur (N) og blaðgræna í vistgerðinni. Súlur sýna meðaltal ± staðalfrávik (lóðrétt strik), einnig spönn viðkomandi breytu fyrir allar vistgerðir og því hægt að bera saman vistgerðina við heildarspönn allra vistgerða. – Average depth (m), average vegetation cover (%), pH, specific conductivity (μS/cm), Total-P (mg/l), Total-N (mg/l) and chlorophyll a (μg/l) shown with lines and numbers ± standard deviation, n within brackets. Bar indicates range for all habitat types.

Opna í kortasjá