Hélumosavist

L5.1 Hélumosavist

Eunis-flokkun: E4.115 Boreal moss snowbed communities.

Hélumosavist
Hélumosavist sunnan við Búrfellsölduvatn á Vesturöræfum. Allvel gróin en grýtt snjódæld. Hélumosi er ríkjandi en af æðplöntum eru grasvíðir og grávíðir með mesta þekju. Gróðursnið KSD49. – Boreal moss snowbed community in eastern highlands. – Ljósm. Sigurður H. Magnússon
Hélumosavist
Hélumosavist á uppgrónum áreyrum vestan við Illviðrahnjúka á Hofsafrétt. Hélumosi er ríkjandi en mesta þekju æðplantna hafa kornsúra, grávíðir og grasvíðir. Gróðursnið HHHX. – Boreal moss snowbed community in northern highlands. – Ljósm. Sigurður H. Magnússon

Lýsing

Allvel gróið land, flatt til hallandi, þurrt til deigt, sums staðar nokkuð grýtt með mikilli lífrænni jarðvegsskán sem að uppistöðu er hélumosi (Anthelia juratzkana). Gróðurþekja er breytileg, á skiptast algróin svæði og berangur. Gróður er mjög lágvaxinn og mótaður af snjóþyngslum. Þekja æðplantna og einkanlega fléttna er lítil en þekja mosans melagambra (Racomitrium ericoides) sums staðar talsverð. Vistgerðin finnst einkum í lægðum í fjalllendi og á áreyrum á snjóþungum svæðum.

Plöntur

Vistgerðin er miðlungi rík af æðplöntum, mjög rík af mosum og fléttum. Grasvíðir (Salix herbacea), fjallavíðir (S. arctica) og kornsúra (Bistorta vivipara) eru ríkjandi æðplöntur. Algengastir af mosum eru hélumosi (Anthelia juratzkana), Dichodontium pellucidum, Pohlia filum, melagambri (Racomitrium ericoides) og móasigð (Sanionia uncinata), en af fléttum flagbreyskja (Stereocaulon glareosum), fjallaskóf (Peltigera rufescens) og vikurbreyskja (Stereocaulon arcticum).

Jarðvegur

Jarðvegur er í meðallagi þykkur, næringarsnauður og talsvert rakur. Eyrarjörð og áfoksjörð algengastar, en einnig er talsvert um sandjörð og melajörð. Kolefnisinnihald er breytilegt en yfirleitt lágt, en sýrustig fremur hátt.

Fuglar

Fremur rýrt fuglalíf. Einkennisfuglar eru heiðlóa (Pluvialis apricaria) og snjótittlingur (Plectro­phenax nivalis), einnig sandlóa (Charadrius hiaticula), sendlingur (Calidris maritima) og rjúpa (Lagopus mutus).

Líkar vistgerðir

Melagambravist.

Útbreiðsla

Finnst á snjóþungum og rökum svæðum um allt hálendi landsins þar sem hreyfing á yfirborði er lítil.

Verndargildi

Miðlungs. Vistgerðin er á lista Bernarsamningsins frá 2014 yfir vistgerðir sem þarfnast verndar.

Hélumosavist
Hélumosavist er útbreidd en hún finnst í 41% landsreita. Flatarmál hennar reiknast um 1.600 km2, óvissa er nokkur, einkum milli líkra vistgerða. – The habitat type is common in Iceland and is found within 41% of all grid squares. Its total area is estimated 1,600 km2.
Gróðurþekja, tegundafjöldi, raki, ríkjandi tegundir og fleiri tölulegar upplýsingar í hélumosavist
Gróðurþekja æðplantna, mosa og fléttna. Sýnd eru meðaltöl fyrir heildarþekju og þekju ±staðalskekkja. Innan sviga er fjöldi mælinga. Grænar súlur sýna spönn allra vistgerða á landi. – Average total % cover of all plant groups (Heild), vascular plants (Æðplöntur), bryophytes (Mosar) and lichens (Fléttur), shown with lines and numbers ± s.e., n within brackets; bars indicate range for all habitat types. Tegundafjöldi á sniðum. Sýnd eru meðaltöl fyrir fjölda tegunda æðplanta, mosa og fléttna ±staðalskekkja (lóðrétt strik). Innan sviga er fjöldi mælinga. Grænar súlur sýna spönn fyrir allar vistgerðir. – Average species richness of vascular plants, bryophytes and lichens, shown with lines and numbers ± s.e., n within brackets; bars indicate range for all habitat types. Raki í jarðvegi. Sýnd er tíðni rakaflokka; forblautt, blautt, deigt og þurrt. Innan sviga er fjöldi mælinga. – Soil moisture classes %, n within brackets; classes are Very wet (Forblautt), Wet (Blautt), Moist (Deigt) and Dry (Þurrt). Ríkjandi tegundir og tegundahópar í vistgerðinni. Sýnd er þekja og röð. – Order and % cover of dominant species. Ýmsar niðurstöður: Gróðurhæð (Gh); Jarðvegsþykkt (Jþ); Kolefni í jarðvegi (C%); Sýrustig í jarðvegi (pH); Halli lands (H); Grýtniþekja (Gr). Sýnd eru meðaltöl ±staðalskekkja (lóðrétt strik). Innan sviga er fjöldi mælinga. Skyggðar súlur sýna spönn viðkomandi breytu fyrir allar vistgerðir. – Various results: Average vegetation height (Gh) and soil depth (Jþ), soil carbon (C%) and pH, land slope (H) and surface rocks (Gr) shown with lines and numbers ± s.e., n within brackets; bars indicate range for all habitat types.

Opna í kortasjá – Open in map viewer