Válisti spendýra

Válistaflokkun spendýra er unnin í samræmi við hættuflokka  Alþjóðanáttúruverndarsambandsins (IUCN) frá árinu 2017, leiðbeiningar IUCN um válistamat og leiðbeiningar við gerð svæðisbundinna válista.

Tegundum er raðað eftir stafrófsröð íslensks heitis innan hvers flokks og vísindaheiti eru samkvæmt fyrirmælum IUCN.

Nánari útskýringar á flokkun hverrar tegundar er  að finna í umfjöllun um hverja tegund en einnig er hægt að skoða nánari útskýringar um mat spendýra á válista.

Alls er vitað um 52 tegundir land- og sjávarspendýra  í náttúru landsins. Við gerð válista Náttúrufræðistofnunar 2018 var lagt mat á 20 þessara tegunda, hinar voru ekki metnar (NA). Tegund er ekki metin vegna eftirfarandi: (a) ekki er um villta tegund að ræða, tegundin er innflutt og telst ekki til íslenskrar fánu. (b) ef um flökkutegund er að ræða, hvort sem um reglubundnar heimsóknir er að ræða eða fáein tilfelli. (c) tegund er á jaðri útbreiðslusvæðis síns á því svæði sem lagt er mat á og/eða yfirleitt er aðeins um örfáa einstaklinga að ræða.

Vegna fjölda sjávarspendýra var válistinn unninn í samvinnu við sérfræðinga Hafrannsóknastofnunar, Gísla A. Víkingsson og Söndru M. Granquist.

Á válista íslenskra spendýra er tvær tegundir flokkaðar sem útdauðar á Íslandi (RE), ein tegund er í bráðri hættu (CR), ein í hættu (EN) og tvær tegundir eru í nokkurri hættu (VU). Auk þess eru tvær tegundir sem mögulega gætu lent á válista en gögn vantar til að meta það með vissu, þær tegundir fara því í flokkinn (DD),  gögn vantar. Þrjár tegundir flækinga (NA) eru á heimsválista. Tólf íslenskar tegundir eru ekki í hættu (LC) samkvæmt viðmiðum IUCN.

Tegund útdauð á Íslandi (RE)

*Rostungur var upphaflega metin á válista (NA) á Íslandi en sem tegund í nokkurri hættu (VU) á Heimsválista. Í desember 2020 var staða rostungs endurmetin sem tegund útdauð á Íslandi (ER) vegna áreiðanlegra gagna um að íslenskur stofn hafi verið hér við landnám en dáið út eftir 1330.

Tegund í bráðri hættu (CR)

Tegund í hættu (EN)

*Landselur var metinn sem tegund í bráðri hættu (CR) á válista sem var birtur 2018 en hefur verið uppfærður sökum fjölgunar samkvæmt síðustu talningu (2020).

Tegundir í nokkurri hættu (VU)

*Útselur var metin sem tegund í hættu (EN) á válista sem birtur var 2018 en hefur verið uppfærður sökum fjölgunar frá síðustu talningu (2012) og leiðréttingar á áður birtum tölum um fyrstu talningu (1982).

Gögn vantar (DD)

Tegundir metnar en ekki í hættu (LC)

Tegundir á heimsválista sem eru flækingar eða innfluttar tegundir á Íslandi (NA)

Tegundir ekki metnar (NA)