Berg og steindir

Hrauntunga ryður sér leið út úr Geldingadölum
Eldgosið í Fagradalsfjalli. Við eldgos er sýnum safnað af útfellingum sem myndast á nýju hrauni á meðan það kólnar. Útfellingarnar eru greindar til tegunda með röntgenbrotmælingum. – Ljósm. Kristján Jónasson

Tímamörk

Langtímaverkefni

Um verkefnið – Markmið og verkþættir

Markmið verkefnisins er að rannsaka samsetningu, breytileika og dreifingu bergtegunda og steindategunda á Íslandi og að skoða mismunandi hugmyndir um myndun þeirra. Notast er við sýni úr steinasafni Náttúrufræðistofnunar Íslands auk þess sem nýjum sýnum er bætt við. Aðal- og snefilefni eru greind í bergi og steindum og einnig gerðar samsætumælingar. Kristalbygging steinda er könnuð með röntgenbrotmælingum.

Nánari upplýsingar

Berggrunnur

Niðurstöður

Kleine, B.I., A. Stefánsson, R.A. Zierenberg, H. Jeon, M.J. Whitehouse, K. Jónasson, G.Ó. Fridleifsson, og T.B. Weisenberger 2022. Sulfate (Re-)Cycling in the Oceanic Crust: Effects of Seawater-Rock Interaction, Sulfur Reduction and Temperature on the Abundance and Isotope Composition of Anhydrite. Geochimica et Cosmochimica Acta 317: 65–90. DOI: 10.1016/j.gca.2021.10.016

Ranta, E., S.A. Halldórsson, J.D. Barnes, K. Jónasson og A. Stefánsson 2021. Chlorine isotope ratios record magmatic brine assimilation during rhyolite genesis. Geochemical Perspectives Letters 16: 35–39. DOI: 10.7185/geochemlet.2101

Prause, S., T.B. Weisenberger, P. Cappelletti, C. Grimaldi, C. Rispoli, K. Jónasson, M.D. Jackson og M.T. Gudmundsson 2020. Alteration Progress within the Surtsey Hydrothermal System, SW Iceland – A Time-Lapse Petrographic Study of Cores Drilled in 1979 and 2017. Journal of Volcanology and Geothermal Research 392: 106754. DOI: 10.1016/j.jvolgeores.2019.106754

Balic-Zunic, T., K. Jónasson og A. Katerinopoulou 2018. The fumarolic minerals of the Fimmvörduhals 2010 eruption [ágrip]. 33rd Nordic Geological Winter Meeting: 10–12 January 2018: Programme and Abstracts, bls. 132–133. Lyngby: Geological Society of Denmark & Technical University of Denmark.

Kleine, B.I., A. Stefansson, S.A. Halldorsson, M.J. Whitehouse og K. Jónasson 2018. Silicon and Oxygen Isotopes Unravel Quartz Formation Processes in the Icelandic Crust. Geochemical Perspectives Letters, April, 5–11. DOI: 10.7185/geochemlet.1811

Balić-Žunić, T., A. Garavelli, S.P. Jakobsson, K. Jónasson, A. Katerinopoulos, K. Kyriakopoulos og P. Acquafredda 2016. Fumarolic Minerals: An Overview of Active European Volcanoes. Í Nemeth, K., ritstj. Updates in Volcanology: From Volcano Modelling to Volcano Geology, bls. 267–322. Rijeka, Króatíu: InTech. DOI: 10.5772/61961

Schipper, C.I., S.P. Jakobsson, J.D.L White, J.M. Palin og T. Bush-Marcinowski 2015. The Surtsey Magma Series. Nature Scientific Reports 5:1198, 1–17. DOI: 10.1038/srep11498

Jacobsen, M.J., T. Balic-Zunic, D. Mitolo, A. Katerinopoulou, A. Garavelli og S.P. Jakobsson 2014. Oskarssonite, AlF3, a New Fumarolic Mineral from Eldfell Volcano, Heimaey, Iceland. Mineralogical Magazine 78 (1): 215–22. DOI: 10.1180/minmag.2014.078.1.15

Mitolo, D., A. Garavelli, T. Balic-Zunic, P. Acquafredda og S.P. Jakobsson 2013. Leonardsenite, MgAlF5(H2O)(2), a new mineral species from Eldfell volcano, Heimaey island, Iceland. Canadian Mineralogist 51 (3): 377–86. DOI: 10.3749/canmin.51.3.377

Kristján Jónasson 2012. Jakobssonít og leonardsenít – nýjar heimssteindir. Í María Harðardóttir, ritstj. Ársskýrsla 2011, bls. 13–15. Garðabær: Náttúrufræðistofnun Íslands.

Sveinn P. Jakobsson og Magnús T. Guðmundsson 2012. Móbergsmyndunin og gos undir jöklum. Náttúrufræðingurinn 82, 113–125. Reykjavík.

Jakobsson, S.P., og G.L. Johnson 2012. Intraglacial Volcanism in the Western Volcanic Zone, Iceland. Bulletin of Volcanology 74 (5): 1141–60. DOI: 10.1007/s00445-012-0589-x

Kristján Jónasson og Sveinn Jakobsson 2011. Eldfjallaútfellingar á Fimmvörðuhálsi. Í Birta Bjargardóttir, ritstj. Ársskýrsla 2010, bls. 38–41. Garðabær: Náttúrufræðistofnun Íslands.

Sveinn P. Jakobsson 2010. Gömlu íslensku steinasöfnin í Geologisk Museum í Kaupmannahöfn. Fjölrit Náttúrufræðistofnunar 53, 69 bls. Reykjavík.

Garavelli, A., T. Balic-Zunic, D. Mitolo, P. Acquafredda, E. Leonardsen og S.P. Jakobsson 2010. Heklaite, KNaSiF6, a New Fumarolic Mineral from Hekla Volcano, Iceland. Mineralogical Magazine 74(1): 147–57. DOI: 10.1180/minmag.2010.074.1.147

Sveinn P. Jakobsson 2009. Steinasöfn Jónasar Hallgrímssonar. Náttúrufræðingurinn 78: 89–106. 

Sigmarsson, O., Th. Thordarson og S.P. Jakobsson 2009. Segregations in Surtsey lavas, (Iceland) reveal extreme magma differentiation during late stage of flow emplacement.  Í, Thordarson, Th., Self, S., Larsen, G., Rowland, S.K. og Höskuldsson, A., ritstj., Studies in Volcanology: The Legacy of George Walker, bls. 85–104. Special Publications of IAVCEI 2. London: Geolological Society.

Balic-Zunic, T., A. Garavelli, P. Acquafredda, E. Leonardsen og S.P. Jakobsson 2009. Eldfellite, NaFe(SO4)2, a New Fumarolic Mineral from Eldfell Volcano, Iceland. Mineralogical Magazine 73(1): 51–57. DOI: 10.1180/minmag.2009.073.1.51

Sveinn Jakobsson 2009. Nýjar heimssteindir. Í Birta Bjargardóttir, ritstj. Ársskýrsla 2008. Reykjavík: Náttúrufræðistofnun Íslands.

Peate, D.W., J.A. Baker, S.P. Jakobsson, T.E. Waight, A.J.R. Kent, N.V. Grassineau og A.C. Skovgaard 2009. Historic Magmatism on the Reykjanes Peninsula, Iceland: A Snap-Shot of Melt Generation at a Ridge Segment. Contributions to Mineralogy and Petrology 157(3): 359–82. DOI: 10.1007/s00410-008-0339-4

Reynir Fjalar Reynisson og Sveinn P. Jakobsson 2009. Xenoliths of exotic origin at Surtsey volcano, Iceland. Surtsey Research 12: 21–27. DOI: 10.33112/surtsey.12.3

Sveinn P. Jakobsson, Kristján Jónasson og Ingvar Atli Sigurdsson 2008. The Three Igneous Rock Series of Iceland. Jökull 58: 117–138.

Jakobsson, S.P. og M.T. Guðmundsson 2008. Subglacial and intraglacial volcanic formations in Iceland. Jökull 58, 179–196. Reykjavík.

Sveinn P. Jakobsson, Erik S. Leonardsen, Tonci Balic-Zunic og Sigurður S. Jónsson 2008. Encrustations from three recent volcanic eruptions in Iceland: the 1963–1967 Surtsey, the 1973 Eldfell and the 1991 Hekla eruptions (pdf, 10 MB). Fjölrit Náttúrufræðistofnunar nr. 52. Reykjavík: Náttúrufræðistofnun Íslands.

Kristján Jónasson 2006. Silicic volcanism in Iceland: Composition and distribution within the active volcanic zones. Journal of Geodynamics 43(1): 101–117.  DOI: 10.1016/j.jog.2006.09.004

Kristján Jónasson 2005. Magmatic evolution of the Heiðarsporður ridge, NE-Iceland. Journal of Volcanology and Geothermal Research 147(1–2): 109–124. DOI: 10.1016/j.jvolgeores.2005.03.009

Tengiliður

Kristján Jónasson, jarðfræðingur.