Jöklabreytingar á síðasta jökulskeiði
Tímamörk
Langtímaverkefni
Samstarfsaðilar
Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands
Um verkefnið – Markmið og verkþættir
Rannsakaðar eru jökla- og umhverfisbreytingar á Íslandi í lok síðasta jökulskeiðs og upphafi nútíma, útbreiðsla jökla og sjávarstöðubreytingar í lok síðasta jökulskeiðs. Rannsóknirnar eru nátengdar gerð jarðgrunnskorta af landinu auk þess sem nýta má upplýsingar sem fást við þessar rannsóknir við skipulag og nýtingu jarðefnanáma í setmyndunum. Verkefnið er og hefur ávallt verið unnið í nánu samstarfi við sérfræðinga í lausum jarðlögum við Háskóla Íslands.
Meginmarkmið verkefnisins er að kortleggja jarðgrunn landsins og þannig auka vitneskju um sögu jökla- og umhverfisbreytinga á Íslandi og koma henni á framfæri til sem flestra. Við rannsóknirnar var lengi lögð mest áhersla á að kortleggja forn fjörumörk víðsvegar um landið, legu þeirra og hæð yfir núverandi sjávarmáli og þannig túlka sjávarstöðubreytingar og samhengi þeirra við jöklunarsögu landsins. Síðastliðin ár hefur áherslan verið á kortlagningu lausra jarðlaga og þá sérstaklega ummerkja á landi eftir jöklabreytingar og forna ísstrauma jökulsins sem huldi landið á síðasta jökulskeiði.
Nánari upplýsingar
Niðurstöður
Aradóttir, N., Í.Ö. Benediktsson, Ó. Ingólfsson, E. Sturkell, S. Brynjólfsson, W. Farnsworth og E. Philips 2022. Drumlin formation within the Burstafell drumlin field, northeast Iceland: intergrating sedimentological and ground-penetrating radar data. Journal of Quaternary Science 38. DOI: 10.1002/jqs.3481
Benediktsson, Í.Ö., S. Brynjólfsson og L. Ásbjörnsdóttir 2022. Iceland: Glacial Landforms from the Last Deglaciation. Í Palacios, D., P. Huges, J. Garcia-Ruiz, N. Andrés, ritstj. European Glacial Landscapes: The Last Deglaciation., Amsterdam, Holland: Elsevier.
Benediktsson, Í.Ö., N. Aradóttir, Ó. Ingólfsson og S. Brynjólfsson 2022. Cross-cutting palaeo ice streams in NE-Iceland reveals shifting Icelandic ice sheet dynamics. Geomorphology 396: 108009. DOI: 10.1016/j.geomorph.2021.108009
Ívar Örn Benediktsson, Skafti Brynjólfsson og Lovísa Ásbjörnsdóttir 2021. Glacial landscapes of Iceland. Í: Palacios, D., P. Huges, J. Garcia-Ruiz og N. Andrés, ritstj. European Glacial Landscapes – The Last Deglaciation. Amsterdam, Holland: Elsevier.
Benediktsson, Í.Ö., S. Brynjólfsson og L. Ásbjörnsdóttir 2021. Iceland: glacial landforms from the Last Glacial Maximum. Í: Palacios, D., P. Huges, J. Garcia-Ruiz og N. Andrés, ritstj. European Glacial Landscapes – The Last Deglaciation. Amsterdam, Holland: Elsevier.
Benediktsson, Í.Ö., S. Brynjólfsson og L. Ásbjörnsdóttir 2021. Iceland: glacial landscape prior to the Last Glacial Maximum. Palacios, D., P. Huges, J. Garcia-Ruiz og N. Andrés, ritstj. European Glacial Landscapes – The Last Deglaciation. Amsterdam, Holland: Elsevier.
Alsos, I.G., Y. Lammers, S.E. Kjellman, M.K.F. Merkel, E.M. Bender, A. Rouillard, E. Erlendsson, E.R. Guðmundsdottir, I.O. Benediktsson, W.R. Farnsworth, S. Brynjolfsson, G. Gísladottir, S.D. Eddudottir og A. Schomacker 2021. Ancient sedimentary DNA shows rapid post-glacial colonisation of Iceland followed by relatively stable vegetation until the Norse settlement (Landn_am) AD 870. Quaternary Science Reviews 259. DOI: 10.1016/j.quascirev.2021.106903
Andrés, N., D. Palacios, Þ. Sæmundsson, S. Brynjólfsson og J.M. Fernández-Fernández 2019. The rapid deglaciation of the Skagafj€orður fjord, northern Iceland. Boreas 48: 92–106. DOI: 10.1111/bor.12341
Hreggviður Norðdahl og Halldór G. Pétursson 2005. Relative Sea-Level Changes in Iceland; new Aspects og the Weichselian Deglaciation of Iceland. Í Caseldine, C., A. Russel, J. Hardardóttir og O. Knudsen, ritstj. Iceland - Modern Process and Past Environments, bls. 25–78. Amsterdam: Elsevier.
Hreggviður Norðdahl, Ólafur Ingólfsson, Halldór G. Pétursson og Margrét Hallsdóttir 2008. Late Weichselian and Holocene environmental history of Iceland. Jökull 58: 343–364.
Hreggviður Norðdahl, Ólafur Ingólfsson og Halldór G. Pétursson 2012. Ísaldarlok á Íslandi. Náttúrufræðingurinn 82(1–4): 73–86. https://timarit.is/page/6468965#page/n72/mode/2up [skoðað 9.6.2021]
Halldór G. Pétursson, Hreggviður Norðdahl og Ólafur Ingólfsson 2015. Late Weichselian history of relative sea level changes in Iceland during a collapse and subsequent retreat of marine based ice sheet. Cuadernos de Investigacion Geográfica 41(2) (Deglaciation of Europe): 261–277. DOI:10.18172/cig.2741
Tengiliðir
Halldór G. Pétursson og Skafti Brynjólfsson, jarðfræðingar.