Surtsey
Tímamörk
Langtímaverkefni, frá Surtseyjargosi 1963–1967.
Samstarfsaðilar
Náttúrufræðistofnun skipuleggur rannsóknaleiðangra í líffræði og jarðfræði í samvinnu við Surtseyjarfélagið og Náttúruverndarstofnun. Fjöldi annarra samstarfsaðila tekur þátt, til dæmis Landbúnaðarháskóli Íslands, Hafrannsóknarstofnun, Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands, Veðurstofa Íslands, Íslenskar orkurannsóknir, auk annarra vísindamanna.
Vefur
Um verkefnið – Markmið og verkþættir
Markmið Náttúrufræðistofnunar er að tryggja að stundaðar séu rannsóknir og reglubundin vöktun náttúrufars í friðlandinu í samræmi við auglýsingu um friðlandið í Surtsey, í samvinnu við Hafrannsóknastofnun og Surtseyjarfélagið.
Jarðfræðingar stunda langtímavöktun á jarðfræðilegum breytingum í Surtsey og hafa þær staðið yfir síðan sumarið 1964. Rannsóknir á myndun móbergs hafa staðið yfir síðan það fannst fyrst á yfirborði Surtseyjar árið 1969 og gefur sýnaröðin einstakt tækifæri til rannsókna á myndun móbergs úr gjósku. Einnig er fylgst með þróun jarðhitasvæðisins og sjávarrofi og breytingu á landi.
Líffræðingar fylgjast með þegar lífverur nema land og festa rætur, jarðvegsmyndun, framvindu gróðurs, samfélagi lífvera, smádýralífi og fuglum. Skráning á landnámi æðplantna hefur farið fram árlega allt frá því að fyrsta æðplantan fannst í eynni árið 1965. Fylgst er reglubundið með landnámi og útbreiðslu plöntutegunda í eyjunni allri, gróðurframvindu og jarðvegsmyndun í föstum vöktunarreitum, varpi fugla og viðkomu í eynni ásamt landnámi smádýra og þróun samfélaga þeirra.
Nánari upplýsingar
Leiðangrar í Surtsey
2024 Surtseyjarleiðangur líffræðinga 2024
2023 Surtseyjarleiðangur Náttúrufræðistofnunar Íslands 2023
2022 Surtseyjarleiðangur líffræðinga 2022
2021 Surtseyjarleiðangur jarðfræðinga 2021
2021 Surtseyjarleiðangur líffræðinga 2021
2020 Surtseyjarleiðangur líffræðinga 2020
2019 Surtseyjarleiðangur jarðfræðinga 2019
2019 Surtseyjarleiðangur líffræðinga 2019
2018 Leiðangur líffræðinga í Surtsey
2017 Leiðangur jarðfræðinga og líffræðinga í Surtsey
2016 Háplöntum fækkar og ný smádýr finnast í Surtsey
2015 Æðarfugl verpir í Surtsey
2014 Nýjar tegundir finnast í Surtsey
2013 Surtseyjarleiðangrar Náttúrufræðistofnunar Íslands 2013
2011 Nýir landnemar og landbreytingar í Surtsey 2011
2010 Leiðangur Náttúrufræðistofnunar til Surtseyjar og Vestmannaeyja 2010
2009, júlí Leiðangur líffræðinga til Surtseyjar 2009
2009, maí Lóan er komin í Surtsey
2007 Mikil fjölgun tegunda í Surtsey 2007
Niðurstöður
Surtsey Research Progress Reports
Nomination of Surtsey for the UNESCO World Heritage List (pdf)
Surtsey: Land verður til. (2023, 18. nóvember). Landinn, RÚV.
Borgþór Magnússon, Sigurður H. Magnússon, Pawel Wasowicz, Járngerður Grétarsdóttir, Olga Kolbrún Vilmundardóttir og Bjarni Diðrik Sigurðsson. (2023). Surtsey 60 ára: Landnám plantna og framvinda. Náttúrufræðingurinn 93(1–2), 6–26.
Wasowicz, P., Thorsteinsson, S., Magnússon, B., Einarsson, E., Bjarnason, V., Bjarnason, Á. H., Guðmundsson, J., Richter, S. H., Jónasson, R., Sveinbjörnsson, B. og Magnússon, S. Þ. (2020). Vascular plant colonization of Surtsey island (1965–1990) – a dataset. Biodiversity Data Journal 8, e54812. https://doi.org/10.3897/BDJ.8.e54812
Borgþór Magnússon, Guðmundur A. Guðmundsson, Erling Ólafsson og Anette Th. Meier. (2020). Útselur kemur við sögu í Surtsey. Í María Harðardóttir (ritstj.), Ársskýrsla 2019 (bls. 11–13). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Erling Ólafsson, Borgþór Magnússon, Birgir Vilhelm Óskarsson og Kristján Jónasson 2020. Vöktun Surtseyjar. Í María Harðardóttir (ritstj.), Ársskýrsla 2019 (bls. 29–32). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Erling Ólafsson og Borgþór Magnússon. (2020). Lífríki Surtseyjar kannað. Í María Harðardóttir og Magnús Guðmundsson (ritstj.), Ársskýrsla 2018 (bls. 17–18). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Kristján Jónasson, (2018). Rannsóknarborun í Surtsey. Í María Harðardóttir (ritstj.), Ársskýrsla 2017 (bls. 15–16). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Erling Ólafsson, Borgþór Magnússon og Kristján Jónasson. (2018). Áfram fylgst með lífríki og jarðfræði Surtseyjar. Í María Harðardóttir (ritstj.), Ársskýrsla 2017 (bls. 31–33). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Erling Ólafsson og Borgþór Magnússon. (2017). Háplöntum fækkar í Surtsey og ný smádýr finnast. Í María Harðardóttir og Magnús Guðmundsson (ritstj.), Ársskýrsla 2016 (bls. 28–29). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Lovísa Ásbjörnsdóttir, Borgþór Magnússon, Guðríður Gyða Eyjólfsdóttir og Erling Ólafsson. (2014). Rannsóknir á Surtsey í hálfa öld. Í María Harðardóttir (ritstj.), Ársskýrsla 2013 (bls. 25–32). Náttúrufræðistofnun Íslands.
Sveinn Jakobsson. (2013, 30. október). Jarðfræðirannsóknir í Surtsey: myndun móbergs og sjávarrof [fyrirlestur]. Hrafnaþing Náttúrufræðistofnunar Íslands.
Erling Ólafsson. (2013, 13. nóvember). Surtsey: smádýr á landi og fuglalíf [fyrirlestur]. Hrafnaþing Náttúrufræðistofnunar Íslands.
Borgþór Magnússon. (2013, 4. desember). Framvinda gróðurs og þróun vistkerfis í Surtsey [fyrirlestur]. Hrafnaþing Náttúrufræðistofnunar Íslands.
Sigurður Á. Þráinsson og Guðríður Þorvarðardóttir. (2013, 11. desember). Friðun Surtseyjar [fyrirlestur]. Hrafnaþing Náttúrufræðistofnunar Íslands.
Tengiliðir
Olga Kolbrún Vilmundardóttir landfræðingur og Lovísa Ásbjörnsdóttir jarðfræðingur.